Polityka aktywizacji w Powiatowym Urzędzie Pracy. Logika działania pola pomocowego (e-book)

Jestem doradcą kariery od ponad piętnastu lat. Choć zapewne właściwiej by było powiedzieć, że bywam nim, tak jak mówi się, iż zaledwie bywa się artystą. Zawsze miałem zresztą wiele różnego rodzaju wątpliwości związanych z tą pracą. Rozprawa ta jest, między innymi, próbą uporania się z takimi rozterkami, wynika z głębokiej potrzeby zrozumienia i uporządkowania rzeczywistości – tego odwiecznego pragnienia wszystkich badaczy.

W latach 2004– 2008 pracowałem w Powiatowym Urzędzie Pracy (PUP) – od tego wszystko się zaczęło. Później także podejmowałem się roli doradcy, mimo iż moim głównym zajęciem stała się od 2009 r. praca naukowo-dydaktyczna w Dolnośląskiej Szkole Wyższej. Byłem także przez dwa lata dyrektorem biura karier tej uczelni. W swojej karierze doradzałem w projektach unijnych i stricte komercyjnych (outplacement’owych). Udzieliłem najprawdopodobniej ponad 1000 porad zawodowych. Formalnie zwały się zawodowymi, a w rzeczywistości zwykle przekształcały się w coś więcej, rozmowa dotykała rozmaitych wątków, czasami niezwykle barwnych i osobistych.

Poddając refleksji moje doświadczenia pracy w tym jednym z helping proffessions pojąłem w pewnym momencie, że kluczem do ich zrozumienia jest słowo „aktywizacja” – właściwie wszystko w tym pomocowym świecie koncentruje się wokół desygnatu tego pojęcia, wysiłków stworzenia jego prawomocnej definicji i walk o nadanie jej dominującego znaczenia. Praca ta jest próbą opisania tej „gry” a hasło „aktywizacja” stanowi w niej swego rodzaju pojęcie uwrażliwiające (które – co ważne – wyłoniło się z praktyki). Jest to również opowieść o wchodzeniu do specyficznego świata i jego uwewnętrznianiu (poprzez ciało i duszę), „ucieleśnionym” uczeniu się go, poznawaniu i rozumieniu, a także, w konsekwencji, próbie wyjaśnienia logiki jego działania poprzez refleksyjną analizę prowadzoną z dystansu czasoprzestrzennego. Opowieść o coraz wyraźniejszym dostrzeganiu w tym świecie wielu niejednoznaczności i pęknięć. Odkrywaniu niekonsekwencji i nierówności oraz wyłaniających się z nich niesprawiedliwości społecznych. Rodzącej się postawie niezgody na nie i nasilającej się potrzebie opisania ich fenomenu, aby ujawnić to, co często ukryte, niesłuszne i opresyjne – dzięki temu zaś, mam taką nadzieję, przyczynić się do wzmocnienia rozwoju procesów emancypacyjnych przedstawicieli i przedstawicielek tego świata oraz ograniczeniawpływu tych negatywnych zjawisk. One to bowiem, kosztem słabszych (nie tylko zresztą bezrobotnych, także samych pracowników urzędu, którzy przecież dużo się od swoich klientów w tym względzie nie różnią), wzmacniają pozycję silniejszych i uprzywilejowanych społecznie. Rodziła się we mnie postawa krytyczna wraz z towarzyszącym jej imperatywem etycznym stawania po stronie tych słabszych i krzywdzonych oraz stałego upominania się o nich, jak również generalnego przeciwstawiania się rozmaitym formom dominacji.

(ze wstępu)